Het labyrint van Chartres - het labyrint
/ | \
Lees hier deel 1 t/m 10 over
Labyrint van Chartres - de kathedraal
/ | \
👣 Labyrint van Chartres - deel 11
Over naar het labyrint!
Het labyrint van Chartres is rond, opgebouwd uit elf cirkels. In het midden vind je zes halve cirkels, in een bloemvorm. De bochten in de paden worden gemaakt door zwarte vlakken, die de vorm hebben van een labrys (dubbelzijdige bijl). De labryssen samen maken een kruis, wat het labyrint in vier kwadranten verdeelt. De buitenrand bestaat uit halve cirkels, die de indruk van een tandwiel geven.
Doorsnede: 12,3m + 12,6m
Aantal cirkels: 11
Aantal bochten: 28
Lengte van het pad: 261,5m
Aantal tanden: 112
Aantal (hele) labryssen: 10
/ | \
👣 Labyrint van Chartres - deel 12
Zo ligt het labyrint in de kathedraal, over de breedte van het middenschip en de lengte van de derde en vierde travee.
Gordon Strachan noemt deze plek het sacraal chakra van de kathedraal. Dit chakra staat in de Indiase filosofie voor creatie en is het gebied van emoties.
Door de ligging van de kathedraal (43°NNO) ligt de ingang van het labyrint naar 223° ZZW. Voor het gemak wordt gesproken over het Westen, waarover later meer.
/ | \
👣 Labyrint van Chartres - deel 13
De buitenrand van het labyrint bestaat uit 112 halfronde vormen die lunaties genoemd worden.
Ik vind dat een aparte naam, want een lunatie of synodische maand is de tijd tussen twee nieuwe manen. Dit gaat over tijd. Ik zou het zelf liever lunula's noemen, naar de oude amuletten met de vorm van een sikkel of halve maan. Dat gaat over vorm.
Hier staat tegenover dat de getallensymboliek vertelt dat 112 lunaties bestaat uit 4 x 28 (een 'maan(d)'). Het zou dus mogelijk iets te maken kunnen hebben met een kalender of datumberekening.
PS:
Goed om te weten: een lunatie / maan(d) duurt ongeveer 29,5 dagen. En dat wisten ze toen ook.
/ | \
👣 Labyrint van Chartres - deel 14
De ingang van het labyrint is twee lunula's breed en is uitgelijnd op het westen. Met je gezicht naar de ingang, is achter je en boven de hoofdingang het roosvenster van het Laatste Oordeel.
Het Westen staat voor de richting van de zonsondergang, van het sterven, van de Andere Wereld. Daarmee is het ook een richting van transformatie; loslaten wat niet meer van belang is. Het zijn kwaliteiten die passen bij een labyrint.
In de middeleeuwse cartografie lag het westen onder op de kaart. Labyrinten met ingang onder hadden dus de ingang op het westen. (Bron: H.Kern)
Bedenk je tegelijkertijd dat de fysieke ligging van de kathedraal en het labyrint niet naar het westen maar naar 233° ZZW wijst (zie #12).
/ | \
👣 Labyrint van Chartres - deel 15
Het pad van het labyrint slingert door elf concentrische cirkels. Elf werd in de middeleeuwen gezien als het getal van de zondige wereld. Terwijl je de weg gaat, maak je je vrij van je zonden, denk ik dan met mijn 21e eeuwse geest.
Er is niet bekend waar in de 13e eeuw in eerste instantie het gaan van het labyrint van Chartres voor bedoeld was. Documenten uit de 14e eeuw van een andere kathedraal met labyrint verwijzen naar een ritueel en ceremonie met Pasen, uitgevoerd door geestelijken. Er wordt nergens gesproken over de rest van het jaar en/of andere bezoekers dan geestelijken. Pas in de late 17e eeuw wordt gesproken over het gaan als boetedoening, op de knieën. Er is verrassend weinig of eigenlijk geen materiaal bekend. (Of moeten we die informatie zoeken in de bieb van het Vaticaan, vraag ik mezelf wel eens af...)
Misschien stamt uit die 17e eeuwse tijd van boetedoening ook wel het verhaal dat de lengte van het pad (zo ergens rond de 263m) in verband gebracht kan worden met de Via Dolorosa, de lijdensweg van Jezus. Maar exacte cijfers of verhoudingen daarover kan ik niet meer vinden. Voel je vrij aan te vullen!
/ | \
👣 Labyrint van Chartres - deel 16
Op je reis door het labyrint maak je 28 keer een bocht van 180°. De zwarte vlakken die de bocht omhullen, worden ook wel labrys genoemd.
Labrys is een Lydisch (pré-Grieks) woord dat dubbelzijdige bijl betekent. In het Minoïsche Kreta (3500-1450BC) werd deze bijl niet als jacht- of oorlogswapen gebruikt, maar had het een ceremoniële functie. In deze matriarchale samenleving vergezelde de labrys de godin (niet een god). Het zou kunnen dat het woord labyrint etymologisch verbonden is met deze bijzondere bijl.
Een andere duiding voor de vorm is niet een bijl, maar een vlinder. Waar je met een lemmet onderscheidingsvermogen kunt toepassen, is de vlinder een bekend symbool van transformatie: van rups via pop naar vlinder. Beide betekenissen zijn zeer geschikt bij het gaan door een labyrint.
Beeld: kleine gouden Minoïsche labrys, Kreta, 1700-1450BC
/ | \
👣 Labyrint van Chartres - deel 17
De labrys van zwarte stenen delen het labyrint in vier delen. Je kunt daar verschillende betekenissen aan geven: de vier windrichtingen, vier seizoenen, vier elementen, vier evangelisten, vier aartsengelen, vier kwadranten van de hersenen.
Ook ontstaat door de zwarte lijnen een kruisvorm, symbool van de christelijke kerk. Het kruis is gevat in een cirkel, wat het ook een Keltisch kruis en (zonne)wiel maakt.
/ | \
👣 Labyrint van Chartres - deel 18
Het centrum van het labyrint bestaat uit een bloemvorm met zes bladen. In het midden zou een metalen plaat gelegen hebben, die in de Franse revolutie verwijderd is om wapens van te maken. Wat er op de plaat gestaan zou hebben (Theseus en de Minotaurus? de bouwers van het labyrint?), is onbekend.
De zes bladen worden in het werk van Kathleen McGowan verbonden met het Onze Vader gebed. In elk van de bloembladen verbind je je met een van de regels uit dit gebed. Een andere kijk is dat elk bloemblad staat voor een van de rijken: mineralen, planten, dieren, mensen, engelen, goddelijk rijk. Het midden, de zevende plek, staat voor verlichting. Perzische dichter en mysticus Rumi schreef een gedicht over deze rijken en je vindt deze symboliek ook terug in de Labyrinth Wisdom Cards kaartenset van Tony Christie, de Ierse messenger of Oneness.
De bloemvorm wordt de roos van het labyrint genoemd. Dat is eigenlijk nogal vreemd, want een roos wordt al millennia weergegeven met vijf bloembladen. Wellicht is de keuze voor het woord roos ontstaan doordat de Notre-Dame verbonden is aan Maria en de roos aan haar is gewijd.
Kijkend naar zes bloembladen zou je op een lelie uit kunnen komen, een oud symbool voor zuiverheid, toewijding en wedergeboorte. Een hexagram bestaat uit twee driehoeken die elkaar overlappen. Het staat symbool voor het heilig huwelijk tussen het goddelijk mannelijk en het goddelijk vrouwelijk. Deze ster wordt verbonden aan koning Salomo, die in sommige verhalen genoemd wordt als (mede-) ontwerper van het labyrint.
Artwork: Rumi & Christie samengebracht in het centrum van het labyrint van Chartres, door K.H.
/ | \
👣 Labyrint van Chartres - deel 19
Er is nog een element in het labyrint, dat vaak onbekend is of vergeten wordt. Ik verras mezelf dat ik ontdek dat ik het een heilig punt vind, waar ik niet over wil schrijven. Het is leuker als je het zelf ontdekt.
Toch deel ik er iets over. In het klassieke labyrint werk ik graag met deze plek, die ik dan de hartsteen noem. Lees het werk van Tony Christie, de Ierse messenger of Oneness. In zijn boek 'Labyrinth, your path to self-dscovery' schrijft hij over deze bijzondere plek als het I Am punt.
Op de foto zie je de plek in het labyrint van Chartres. Ik ben nog niet zo thuis in dat labyrint dat ik deze plek van dichtbij ontmoet heb en er ervaringen heb opgedaan. Ik hoor graag jouw ervaringen met deze bijzondere plek in het labyrint.
/ | \
Wordt vervolgd...?